مُحمّدِ اَمین

پیامبر گرامی اسلام (ص) با مخالفان و دیگر اندیشان (مشرکان، منافقان و اهل کتاب) چگونه رفتار نموده اند، با مدارا و ملایمت یا با نابردباری و خشونت؟ در این نوشتار نشان داده می شود پیامبر (ص) اصل اولیه برخورد خویش را با تمام مخالفان، بردباری و ملایمت قرار داده است. برقراری صلح و انعقاد پیمان نامه های بسیار بین پیامبراعظم (ص) و مخالفان آن حضرت، دلیل تمایل شدید ایشان به مدارا و همزیستی مسالمت آمیز است. اما این اصل هرگز باعث نمی گردید که آن حضرت در برابر دشمنان کینه توز و توطئه گر، در هر شرایطی طبق همین اصل رفتار نماید؛ بلکه در صورت کشف توطئه دشمن، پیمان شکنی، تجاوز آنها به مقر حکومت اسلامی و تهدید کیان اسلام، پیامبر (ص) نیز با قاطعیت و سختگیری تمام رفتار می کردند.

پیامبر اعظم (ص) به نص قرآن، پیامبر رحمت و پیام آور صلح و صفا بود. در برابر خشونت دیگران از قهر و خشونت بهره نگرفت. اما عده ای ناجوانمردانه پیامبر صلح و رحمت را به خشونت متهم کرده اند. این مقاله ضمن توصیف مفهوم خشونت و محورهای اتهام خشونت به پیامبر اعظم (ص)، بی اساسی این اتهامات را تبیین نموده و نشان داده شده که جعل احکام جزائی و کیفری در اسلام برای جلوگیری از نابهنجاریهاست و احکام دفاعی اسلام که با اهداف دفاع از جان، مال و تجاوز بیگانگان تشریع شده، رهیافت مهم عقل و شرع است و حتی دستور به قتل بعضی از دشمنان سرسخت یهودی نیز در مقام دفاع بوده است، بنابراین هیچ کدام از محورهای اتهام خشونت به پیامبر اعظم (ص) از مصادیق خشونت محسوب نمی گردد.

توجه به شرایط جهانی عصر بعثت از منظر حضرت علی(ع) فوائد و آثار ارزشمند انقلاب عظیم نبی مکرم6 را آشکارتر می سازد.

از سخنان امام علی(ع) در نهج البلاغه پیرامون شخصیت نبی گرامی اسلام (ص) استفاده می شود که: خداوند تعالی پیامبر اکرم (ص) را از دودمانی پاک برای هدایت بشر برانگیخت و بعثت آن اعظم نیز مهم ترین رویداد تاریخ انسانیت است.

واژه های کلیدی: امام علی(ع)، اسوه حسنه، بعثت نبی گرامی6، سیره نبوی، صفات پیامبر اعظم (ص)، نهج البلاغه.